Ngân sách ngắn hạn hay ngân sách dài hạn
Thông thường, ngân sách được triển khai để trang trải cho khoảng thời gian 1 năm, tuy nhiên có thể thay đổi tùy mục đích của ngân sách. Một doanh nghiệp quan tâm đến khả năng sinh lợi của sản phẩm dự kiến 5 năm, thì bản kế hoạch ngân sách 5 năm có thể phù hợp. Trái lại, nếu một doanh nghiệp chật vật (thường rơi vào các công ty mới khởi nghiệp) thì ngân sách hàng tháng tập trung vào dòng tiền trước mắt có thể hữu ích hơn.
Ngân sách cố định hay ngân sách điều chỉnh liên tục
– Ngân sách cố định: được lập ra cho một khoảng thời gian cụ thể, thường là một năm tài chính. Vào cuối năm, một bản ngân sách mới sẽ được chuẩn bị cho năm tiếp theo và được định kỳ xem lại, có thể là hàng quý, để điều chỉnh và sửa đổi nếu cần thiết, nhưng ngân sách cơ bản vẫn giữ nguyên trong suốt thời kỳ.
– Ngân sách điều chỉnh liên tục: đây là một kế hoạch liên tục được cập nhật để khung thời gian vẫn ổn định. Ví dụ, khi mỗi tháng qua đi, thì bản kế hoạch ngân sách sẽ mở rộng thêm 1 tháng để luôn có ngân sách 1 năm. Tuy nhiên doanh nghiệp lựa chọn phương pháp này phải xác định là sẽ mất rất nhiều thời gian cho việc lập ngân sách.
Ngân sách lũy tiến hay ngân sách trên cơ sở cân bằng thu chi
– Ngân sách lũy tiến: ngoại suy từ những dữ liệu quá khứ, nhìn vào ngân sách của kỳ trước và kết quả thực tế cũng như kết quả mong muốn để xác định ngân sách cho kỳ tiếp theo
– Ngân sách trên cơ sở cân bằng thu chi: bắt đầu việc lập kế hoạch ngân sách từ con số 0, hoặc từ điểm xuất phát, như thể kế hoạch ngân sách đang được chuẩn bị lần đầu tiên. Việc lập ngân sách sẽ bắt đầu từ những giả định và việc chi tiêu đề xuất.-
Ngân sách Kaizen
Là kết hợp sự cải thiện liên tục vào việc lập kế hoạch ngân sách. Việc giảm chi phí được đưa vào ngân sách trên cơ sở lũy tiến để liên tục có những nỗ lực cắt giảm chi phí theo thời gian.
Ngân sách tổng thể
Ngân sách tổng thể tóm tắt tất cả các dự báo tài chính của một tổ chức trong một thời kỳ đã định. Là sự kết hợp giữa ngân sách hoạt động và ngân sách tài chính.
– Ngân sách hoạt động bao gồm các ngân sách từ mỗi chức năng hoạt động như: nghiên cứu phát triển, thiết kế, sản xuất, tiếp thị, phân phối, dịch vụ khách hàng… và báo cáo thu nhập
– Ngân sách tài chính gồm: vốn, bảng cân đối kế toán dự toán, dòng tiền dự toán
Việc kết hợp giữa hai loại ngân sách này cần được thông qua quy trình lặp đi lặp lại mà trong quy trình đó thông tin được phân tích tới từng yếu tố của ngân sách tổng thể và đi song hành với việc hoạch định chiến lược của tổ chức làm nền tảng. Và việc lựa chọn phương án lập ngân sách có thể kết hợp các loại ngân sách với nhau để tạo ra một bản ngân sách hiệu quả và phù hợp nhất với nguồn lực của tổ chức.
