CEO hãy làm đúng vai, đừng “tranh việc” của Kế toán hay để nhân viên “cầm lái” thay mình Quản trị tài chính

Có một hình ảnh rất quen thuộc tại các doanh nghiệp SME Việt Nam vào mỗi ngày cuối tháng, đó là: CEO đầu bù tóc rối ngồi ký tá hàng chồng hóa đơn, soi từng chi phí văn phòng phẩm xem tháng này mua bao nhiêu ram giấy, tại sao tiền điện lại tăng 500 nghìn…

Họ nghĩ rằng đó là sự chặt chẽ, là đang thực hiện quản trị tài chính.

Nhưng thực tế, đó là sự lãng phí nguồn lực khủng khiếp. Trong khi vị thuyền trưởng đang bận tâm xem “tháng này mua giấy hết bao nhiêu”, thì con tàu doanh nghiệp đang lao vào tảng băng trôi mang tên “Cạn dòng tiền” mà không ai hay biết.

Để doanh nghiệp lớn mạnh, Founder/CEO phải khắc cốt ghi tâm nguyên tắc: Biết rõ việc của mình là gì. Đừng làm thay việc của nhân viên và tuyệt đối đừng để nhân viên làm thay việc của mình.

Dưới đây là 3 tư duy cốt lõi để định vị lại vai trò của CEO trong bức tranh quản trị tài chính.

1. Đừng “tranh việc” của nhân viên: CEO làm Quản trị tài chính chứ không làm Kế toán

Rất nhiều CEO xuất thân từ nghề, nên họ có thói quen “việc gì cũng muốn mó tay vào”. Trong tài chính, họ nhầm lẫn tai hại giữa hai khái niệm: Kế toán (Accounting) và Tài chính (Finance).

Đọc thêm bài viết: 5 Điểm khác biệt cốt lõi giữa Kế toán và Tài chính trong quản trị doanh nghiệp

• Việc của Kế toán (Nhân viên): Là ghi chép lại những gì đã xảy ra (Quá khứ). Họ thu thập hóa đơn, hạch toán sổ sách, làm báo cáo thuế để đảm bảo tuân thủ pháp luật. Đây là công việc mang tính kỹ thuật, chi tiết và đòi hỏi sự tỉ mỉ.

• Việc của Tài chính (CEO): Là sử dụng dữ liệu quá khứ để dự báo những gì sẽ xảy ra (Tương lai). Quản trị tài chính là câu chuyện của Chiến lược, Đầu tư và Dòng tiền.

Khi CEO ngồi soi từng cái hóa đơn đỏ, bạn đang làm công việc lương 10 triệu/tháng của một kế toán viên. Trong khi đó, chiếc ghế “Kiến trúc sư trưởng tài chính” – người quyết định rót vốn vào đâu, cắt lỗ chỗ nào – lại bị bỏ trống.

Lời khuyên: Hãy thuê những kế toán giỏi để họ làm tròn vai “người ghi chép”. Việc của bạn là đọc các báo cáo tổng hợp họ gửi lên để ra quyết định, chứ không phải đi kiểm tra chính tả từng con số.

2. Đừng để nhân viên “làm thay” công việc Quản trị tài chính của mình

Ở chiều ngược lại, có những CEO vì sợ con số nên mặc định “khoán trắng” câu chuyện sổ sách cho nhân sự cấp dưới. Câu cửa miệng là: “Cái này anh không rành, cô Kế toán trưởng xem thế nào rồi quyết đi”.

Đây là sai lầm chết người trong quản trị tài chính. Tại sao?

Vì bản năng nghề nghiệp của Kế toán là “Thận trọng và Tiết kiệm”. Họ được đào tạo để giữ tiền, để rà soát rủi ro thuế. Nếu bạn để Kế toán trưởng quyết định chiến lược, họ sẽ luôn nói “KHÔNG” với các khoản đầu tư mạo hiểm, các chi phí R&D (nghiên cứu phát triển) hay Marketing, vì họ coi đó là Chi phí chứ không phải Đầu tư.

Nhưng CEO cần tư duy “Hiệu quả và Tăng trưởng”. Trong quản trị tài chính, đôi khi bạn phải chấp nhận “đốt tiền” trong ngắn hạn để chiếm lĩnh thị phần. Quyết định mang tính sinh tử này (ví dụ: Vay thêm 10 tỷ để mở rộng nhà máy hay dừng lại?) là việc của CEO. Bạn không thể đẩy trách nhiệm này cho một nhân viên làm công ăn lương. Họ không có đủ tầm nhìn, và quan trọng nhất, họ không phải là người chịu trách nhiệm cuối cùng nếu công ty phá sản.

Lời khuyên: Kế toán trưởng là “cái phanh” (Brake), CEO là “chân ga” (Accelerator). Xe muốn chạy an toàn cần cả hai. Nhưng người cầm vô lăng lái xe đi đâu phải là CEO. Đừng để cái phanh quyết định tốc độ của chiếc xe. Hoặc CEO có thể tách bạch giữa bộ phận kế toán và tài chính để mỗi bộ phận thay mình làm tốt chuyên môn riêng

Đọc thêm bài viết: CFO có vai trò khác biệt thế nào so với Kế toán trưởng trong quản trị tài chính

3. Ba nhiệm vụ “bất khả xâm phạm” của CEO trong Quản trị tài chính

Vậy cụ thể, nếu không ngồi soi hóa đơn, CEO phải làm gì để đúng vai? Dưới đây là 3 đầu việc mà bạn không được phép ủy quyền:

Một: Phân bổ nguồn vốn (Capital Allocation)

Tiền của doanh nghiệp có hạn. Rót 1 đồng vào Marketing hay rót 1 đồng vào Tuyển dụng? Mở thêm chi nhánh miền Nam hay nâng cấp sản phẩm cũ? Đây là nghệ thuật của quản trị tài chính. Chỉ có CEO, người nắm giữ tầm nhìn tổng thể, mới trả lời được câu hỏi: “Tiêu tiền vào đâu để sinh lời cao nhất (ROI tốt nhất)?”.

Hai: Kiểm soát “Mạch máu” (Cash Flow Management)

Lợi nhuận là kế toán tính, nhưng Tiền mặt là CEO lo. Bạn có thể lãi to trên giấy tờ nhưng vẫn chết vì đứt dòng tiền. Việc dự báo dòng tiền (Cashflow Forecast), lên phương án huy động vốn khi thiếu hụt, đàm phán hạn mức tín dụng với ngân hàng… là trọng trách của người đứng đầu. Đừng đợi đến ngày trả lương thấy két rỗng mới quay sang hỏi kế toán, lúc đó đã quá muộn.

Ba: Quản trị quan hệ với các nguồn vốn (Investor Relations)

Dù là vốn vay ngân hàng hay vốn gọi từ các nhà đầu tư (Shark), thì uy tín của người đứng đầu chính là tài sản đảm bảo lớn nhất. Các cổ đông và ngân hàng rót tiền vì tin vào năng lực quản trị tài chính và tầm nhìn của CEO, chứ không phải vì tin cô kế toán trưởng. Do đó, việc duy trì, báo cáo và phát triển các mối quan hệ này là việc “độc quyền” của bạn.

Đọc thêm bài viết: Quản trị tài chính chuyên sâu: Giải mã “Dòng tiền” dưới con mắt của một CFO thực chiến

Kết luận

Để thoát khỏi cảnh “khổ chủ”, làm việc quần quật mà tiền vẫn thất thoát, CEO cần dũng cảm buông bỏ những việc không tên.

Quản trị tài chính không phải là việc bạn trở thành một kế toán viên cao cấp. Nó là việc bạn sử dụng các công cụ tài chính để lèo lái con thuyền doanh nghiệp đi đúng hướng.

• Hãy để nhân viên làm đúng việc của họ: Ghi chép, tuân thủ, kiểm soát chi tiết.

• Và bạn, hãy làm đúng việc của mình: Kiến tạo, phân bổ và chịu trách nhiệm về dòng tiền.

Khi và chỉ khi “Ai làm đúng việc người nấy”, bộ máy tài chính của doanh nghiệp mới vận hành trơn tru và tạo ra thịnh vượng bền vững.

Bạn đang loay hoay không biết bắt đầu “phân vai” tài chính từ đâu? Hãy tham gia khóa huấn luyện CEO Quản trị tại CFC Vietnam để được trang bị bộ tư duy và công cụ thực chiến ngay hôm nay bằng cách đăng ký tham gia khoá học “Quản trị tài chính doanh nghiệp toàn diện” được CFC tổ chức định kỳ cho các nhà khởi nghiệp, giám đốc vận hành, giám đốc tài chính, kế toán trưởng trên toàn quốc!

CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN QUẢN TRỊ & TÀI CHÍNH VIỆT NAM

Trụ sở chính: Lô 02 C4/NO, Khu đô thị Nam Trung Yên, Phường Yên Hòa, thành phố Hà Nội, Việt Nam

Hotline: 0823.71.3456

Email: tuvantaichinh@cfcvietnam.vn