“Burn Rate” và “Runway” – Hai Chỉ Số Sống Còn Trong Quản Trị Tài Chính Doanh Nghiệp Tăng Trưởng

Trong bối cảnh doanh nghiệp khởi nghiệp và tăng trưởng nhanh, việc kiểm soát chi tiêu và dòng tiền không chỉ là yếu tố vận hành, mà là chiến lược sống còn. Hai chỉ số tài chính đặc biệt quan trọng, nhưng thường bị bỏ qua hoặc hiểu sai, chính là Burn Rate và Runway.

Đây không đơn thuần là hai khái niệm kế toán – mà là dấu hiệu cảnh báo sớm về sức khỏe tài chính và chỉ đường cho hành vi quản trị chiến lược.

1. Burn Rate là gì?

Burn rate là tốc độ mà doanh nghiệp sử dụng tiền mặt trong một khoảng thời gian (thường tính theo tháng). Nói cách khác, đây là chỉ số cho biết doanh nghiệp đang “đốt” bao nhiêu tiền mỗi tháng để duy trì hoạt động.

Có hai loại Burn Rate cần lưu ý:

• Gross Burn Rate (Burn rate gộp): Tổng chi phí vận hành hàng tháng (bao gồm lương, văn phòng, tiếp thị, vận hành…).

• Net Burn Rate (Burn rate ròng): Số tiền doanh nghiệp bị “âm” mỗi tháng sau khi trừ doanh thu tiền mặt.
  Công thức:
  Net Burn Rate = Tổng chi phí tiền mặt – Doanh thu tiền mặt hàng tháng

Ví dụ:
Doanh nghiệp chi 500 triệu đồng/tháng và thu được 200 triệu đồng tiền mặt từ khách hàng, thì Net Burn Rate = 300 triệu đồng.

Vì sao burn rate quan trọng?

• Phản ánh hiệu quả sử dụng vốn và tốc độ “tiêu hao” tiền.

• Là căn cứ để nhà quản trị xác định mức độ an toàn tài chính trong ngắn hạn.

• Là chỉ số chủ chốt trong đàm phán với nhà đầu tư, đặc biệt ở các vòng gọi vốn.

2. Runway là gì?

Runway (đường băng tài chính) là thời gian mà doanh nghiệp có thể tiếp tục hoạt động trước khi cạn tiền, nếu giữ nguyên mức chi tiêu hiện tại và không gọi được thêm vốn.

Công thức tính:

Runway = Số dư tiền mặt hiện có / Net Burn Rate

Ví dụ:
Doanh nghiệp đang có 1,2 tỷ đồng tiền mặt, burn rate ròng là 300 triệu đồng/tháng → Runway = 4 tháng.

Runway phản ánh điều gì?

• Là chỉ báo để nhà quản trị đánh giá mức độ cấp thiết của việc thay đổi chiến lược tài chính.

• Giúp CEO và CFO lên kế hoạch gọi vốn, tối ưu chi tiêu hoặc tái cấu trúc đúng thời điểm.

• Là thước đo quan trọng để quyết định có nên tăng tốc mở rộng hay cần siết chặt dòng tiền.

3. Các mốc cảnh báo trong quản trị Runway

4. Những sai lầm phổ biến khi đánh giá Burn Rate & Runway

1. Nhầm lẫn giữa báo cáo kế toán và dòng tiền thực tế:
Nhiều doanh nghiệp dùng báo cáo lãi – lỗ để tính burn rate, dẫn đến sai lệch. Nên tính theo dòng tiền chi ra thực tế.

2. Không cập nhật theo chu kỳ ngắn:
Chỉ số burn rate nên được cập nhật tối thiểu hàng tháng, đặc biệt khi doanh nghiệp đang tăng trưởng nóng hoặc gặp biến động thị trường.

3. Không tính đến thay đổi mô hình kinh doanh:
Khi sản phẩm, chiến lược hoặc cơ cấu tổ chức thay đổi, các chỉ số burn rate và runway cần được tính lại để phản ánh đúng bối cảnh mới.

4. Dùng chỉ số này chỉ để “trình diễn với nhà đầu tư”:
Burn rate và runway không chỉ là chỉ số dùng trong gọi vốn – đó là chỉ số phải phục vụ điều hành nội bộ và ra quyết định chiến lược.

5. Kết luận

“Burn rate” và “Runway” không chỉ là những chỉ số tài chính thuần túy. Chúng chính là tấm gương phản chiếu khả năng sống sót và phát triển của doanh nghiệp, đặc biệt là trong giai đoạn đầu hoặc khi tăng trưởng nhanh.

Một CEO, nhà sáng lập hay CFO giỏi không chỉ biết doanh thu và lợi nhuận, mà còn phải nắm rõ từng xu doanh nghiệp đang chi ra – và còn bao lâu nữa để ra quyết định đúng thời điểm.

Doanh nghiệp của bạn đã sẵn sàng để trả lời hai câu hỏi quan trọng này chưa:

• “Chúng ta đang đốt bao nhiêu tiền mỗi tháng?”

• “Chúng ta còn sống được bao lâu nếu không có thêm vốn?”